یکی از ویژگی های مهم مهد کودک که هنگام تاسیس باید به آن توجه کنید ضوابط طراحی معماری مهد کودک است. یعنی شما باید توجه داشته باشید که یک مهد کودک در کنار اندازه و ابعاد استانداردی که دارد برای کودک محلی آرامش بخش باشد و کودک در آن احساس امنیت کند. همچنین شرایط تاسیس مهد کودک باید به گونه ای باشد که سبب آشنایی کودک با جامعه بیرون شود. همچنین باعث بازی و تفریح و پیدا کردن دوست کودک شود. در ادامه به بررسی اصول معماری مهد کودک و همچنین تاثیرات آن خواهیم پرداخت.
اصول طراحی معماری مهد کودک
از دیدگاه برخی افراد فضای مهد کودک بحثی چالش بر انگیز است و طراحی آن موضوعی جذاب و دوست داشتنی است. البته قبل از ایده دادن برای طراحی مهد کودک باید در نظر داشت که ما چقدر سرمایه داریم و تاسیس مهد کودک چقدر سرمایه می خواهد؟ و بر اساس پاسخ به این سوال در حد میانگین آن سرمایه، ایده برای معماری مهد کودک ارائه دهیم. از این لحاظ گفته می شود که این امر هیجان انگیز است زیرا طراحی باید بر اساس گروه سنی و نیاز های آن ها ویژه باشد. یعنی در هنگام بررسی ضوابط طراحی معماری کودک حتما باید به گروه سنی توجه داشته باشید زیرا در این سن کودکان در معرض آسیب قرار دارند و باید از آن ها مراقبت های به خصوصی شود.
اصول مهم دیگری از جمله امنیت فضای مهد کودک نیز برای طراحی مهد کودک وجود دارد که در هنگام ارائه مدارک لازم برای تاسیس مهد کودک از این مورد نام برده نمی شود. کودکان در این سن سرشار از انرژی هستند و به دنبال کشف های جدید هستند پس بنابراین دائم در حال حرکت هستند و این امر بی خطر نیست. به همین دلیل باید طراحی مهد کودک به گونه ای باشد که کودک را خطری تهدید نکند و به راحتی در فضا حرکت کند. اصول دیگر نیز وجود دارد که در ادامه از آن ها نام برده و به توضیح کوتاهی از آن ها خواهیم پرداخت.
- طراحی ساده برای ایجاد تعامل بین محیط و کودک
- استفاده کردن از رنگ های مناسب
- رعایت کردن اصول ایمنی و استاندارد ها
طراحی ساده و تعامل بین محیط و کودک
کودکان در سنی که پا به مهد کودک می گذارند محدودیتی برای تفکر خود ندارند و آزاد هستند. اگر طراحی محیط مناسب باشد، می تواند سبب یادگیری کودک شود. یکی از شرایط مجوز مهد کودک این است که موسس سرپرست خانوار باشد تا با این گونه اطلاعات آشنایی داشته باشد. البته در مواردی سخن از فروش مجوز مهد کودک به میان می آید اما در اصل ماجرا تغییری حاصل نمی شود زیرا کودکان در این سن جسور و کنجکاو هستند و این می تواند برای شان دردسر ساز باشد. در نتیجه محیط باید برای کودک امن باشد.
استفاده کردن از رنگ های مناسب
یکی از اصولی که بسیار توصیه می شود این است که از رنگ های ملایم و روشن حتما در داخل مهد کودک استفاده شود. همچنین حتما از رنگ های اصلی استفاده کنید. رنگ های اصلی شامل موارد زیر می شود و استفاده از آن ها سبب ایجاد شادی و نشاط در کودک ان ای شود و همچنین شما می توانید با کمک گرفتن از علم روان شناسی رنگ ها این راه را طی کنید.
- سبز
- قرمز
- آبی
- زرد
رعایت کردن اصول ایمنی و استاندارد ها
در برخی موارد ممکن است که کشور ما از ضوابط طراحی معماری مهد کودک پیشرفته ای مانند دیگر کشور ها برخوردار نباشد و این به دلیل نداشتن زمین یا مکان باشد، اما برخی نکات در کشور ما قابل انجام است. از دو راه می توان سرمایه برای طراحی را تهیه کرد. یکی از راه ها اخذ وام برای تاسیس مهد کودک است و راه دیگر آن است که کم کم با استفاده از درآمد مهد کودک ایمنی های لازم را انجام دهیم. در ادامه به برخی از این نکات خواهیم پرداخت.
- مسیر ورود و خروج کودک از ساختمان و در داخل ساختمان یک سطح باشد و اختلاف سطح نداشته باشد.
- در محوطه و فضای مهد کودک از اشیای تیز و برنده استفاده نشود.
- سطل زباله و تفکیک آن باید دور از دسترس کودکان باشد و ترشحی نداشته باید تا استرسی برای والدین وجود نداشته باشد.
- شکل و ساختار محیط باید به گونه ای باشد که کودکان امکان بالا رفتن از او را نداشته باشد.
- ورودی مهد کودک باید به گونه باشد که توانایی کنترل دمای داخل و خارج مهد کودک را داشته باشند.
- دستگیره در با توجه به حالت معمولی در ارتفاع یک متر قرار می گیرد ولی در مهد کودک ها دستگیره باید در ارتفاع یک متر و پنجاه سانتی متر قرار بگیرد تا کودک نتواند به تنهایی در را باز کند.
اهمیت طراحی معماری در فضای مهد کودک
برای افرادی که مدیر پروژه هستند اما در این زمینه اطلاعات کافی ندارند راه های بسیاری وجود دارد. یکی از این راه ها انتخاب شرکت های مشاوره ای در این زمینه است تا طراحی مناسبی نسبت به گروه سنی و نیاز های آن داشته باشند. یکی از دلایلی که فضای مهد کودک را بسیار مهم می کند این است که تا قبل از مهد کودک کودکان تنها در آغوش گرم خانواده قرار داشته اند و در محیط اجتماعی به طور مستقل حضور نداشته اند. به همین دلیل باید در هنگام طراحی مهد کودک حتما توجه داشته باشیم که فضا حس ترس را به کودک القا نکند تا احساس غریبگی نکند و برای حضور در محیط بعدی یعنی مدرسه آماده شود.
نکاتی برای رعایت تعامل بین محیط و کودک
برای ایجاد تعامل و بین محیط و کودک رعایت نکاتی لازم است. در ادامه به این نکات با توضیح کوتاهی از آن می پردازیم.
- یکی از این نکات نظم پذیری و دسترسی آسان کودک است. به این معنا که محیط باید برای کودک بدون مانع باشد یعنی از سقف های کوتاه و راه رو های تنگ و تاریک استفاده نشود تا فضا برای کودک باعث احساس خفگی و ترس شود. فضا باید روان و ساده باشد تا مانع از لذت بردن و ارتباط کودک با محیط نشود.
- یکی دیگر از موارد جذابیت است که هر قدر که محیط جذاب تر و زیبا تر باشد کودک بیشتر تمایل به بازی و کشف و شهود پیدا می کند.
- یکی دیگر از موارد شایستگی و پاسخگویی است یعنی محیط در کنار تعامل باید پاسخگو نیاز های کودک مانند احساس شایستگی در محیط باشد و سبب رشد خلاقیت کودک شود.
- یکی دیگر از موارد حفظ امنیت و آرامش است که همانطور که گفته شد کودک باید در محیط احساس امنیت و آرامش کند. با استفاده از اصول ایمنی متناسب با بدن کودک، استفاده از رنگ های ملایم، نبود خطر در اطراف کودک، عدم وجود آلودگی صوتی و داشتن یک محیط آرام همه باعث می شود که کودک آرامش و احساس امنیت داشته باشد و به رشد ذهنی خود بپردازد و به بازی های جمعی بپیوندد.
- ما از طبیعت در محیط استفاده و بهره وری کنیم. با استفاده از محیط طبیعی در فضای مهد کودک سبب انس بیشتر کودکان با محیط می شویم و همچنین این امر سبب می شود کودکان با محیط طبیعی انس بیشتری بگیرند.
- آخرین مورد ایجاد فضای نوآوری است. محیط باید سبب شکوفا شدن شوق مبتکر و نوآور کودک شود و باعث شود که اشتباهات و خطا های خود را بپذیرد و همچنین با استفاده از بازی بستر های رشد و همچنین بالندگی جسم و روان و ذهن کودک شناخته شود.
استاندارد های فضای مهد کودک
مهد کودک در کنار داشتن ضوابط طراحی معماری مهد کودک دارای استاندارد های فضا نیز می باشدکه در ادامه به برخی از این موارد می پردازیم. مهد کودک بخش های مختلفی از جمله : کلاس های گروهی ، کلاس های عادی ، اتاق استراحت مسئولین، راهرو و فضای ورودی مهد کودک و رخت کن ، آشپزخانه مهد کودک ، دستشویی و سرویس بهداشتی مهد کودک، محوطه ی بازی مهد کودک و… دارد.
کلاس های گروهی
در کلاس های گروهی برای هر کودک یک و نیم متر مربع فضا نیاز است. یعنی برای سی کودک به هفتاد متر مربع فضا نیاز است. دکور کلاس های گروه متناسب با موضوع و میز و صندلی است. همچنین باید فضای مورد نیاز برای قرار دادن وسایل گروه ایجاد شده باشد.
خصوصیت های کلی کلاس ها
از خصوصیت های کلی کلاس ها می توان گفت که هر اتاق باید یک فایل داشته باشد و همچنین برای تهویه هوا باید در هر اتاق یک هواکش وجود داشته باشد. تمامی اتاق ها باید از طریق آیفون به اتاق مدیر وصل باشند و هر شش ماه یکبار دکور داخلی اتاق ها تعویض شود. همه ی کلاس ها برای تنظیم درجه حرارت باید دارای دما سنج باشند و تزئینات روی دیوار از یک و نیم متر به بالا جای گذاری شوند و در نهایت لامپ ها به طور حداقل از سقف یک متر فاصله داشته باشند.