متد مونته سوری یکی از روش‌های آموزشی معروف است که به طرزی ساختارمند و علمی برای تربیت کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش بر اساس اصول روانشناسی تربیتی و توسعه کودکان طراحی شده است و هدف اصلی آن، تقویت مهارت‌های اجتماعی، خلاقیت، مدیریت خود و حل مسائل در کودکان است. در این مقاله، به معرفی چند بازی مونته سوری مناسب برای اجرا در خانه پرداخته خواهد شد که والدین می‌توانند با آنها به بهبود مهارت‌های کودکان خود کمک کنند.
بازی به روش مونته سوری
متد مونته سوری یک روش آموزشی است که به طرزی سازمان‌یافته و ساختارمند برای تربیت کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این متد بر اساس اصولی علمی از جمله روانشناسی تربیتی و روانشناسی کودکان توسعه یافته است و هدف آن تقویت مهارت‌های اجتماعی، حل مسائل، مدیریت خود و همچنین افزایش خلاقیت کودکان است.
در خانه، اعمال متد مونته سوری به والدین این امکان را می‌دهد تا فضایی آموزشی و تربیتی برای کودکان خود ایجاد کنند. با استفاده از این متد، والدین می‌توانند با بازی‌ها و فعالیت‌های آموزشی، مهارت‌های زندگی اجتماعی و تحلیل مسائل را به کودکان خود آموزش دهند. به عنوان مثال، بازی‌هایی که به حل مسائل تشویق می‌کنند می‌توانند به تقویت مهارت حل مسئله کودکان کمک کنند.
علاوه بر این، بازی‌های کودکانه‌ای که بر اساس متد مونته سوری طراحی شده‌اند، معمولاً به طور مستقیم به ارتقای مهارت‌های شناختی و عقلی کودکان کمک می‌کنند. این بازی‌ها به والدین کمک می‌کنند تا از طریق فعالیت‌های ساده و خلاقانه، توانایی‌های روانی و اجتماعی کودکان را بهبود بخشند و آنها را برای مواجهه با چالش‌های زندگی آماده کنند.
در نتیجه، استفاده از متد مونته سوری در خانه نه تنها به بهبود روابط خانوادگی کمک می‌کند، بلکه به والدین ابزارهایی ارائه می‌دهد تا کودکان خود را برای زندگی موفق‌تر و مستقل‌تر آماده کنند.
۱. بازی حل مسئله “کیسهٔ حیرت”
این بازی با هدف تقویت مهارت حل مسئله و تصمیم‌گیری در کودکان طراحی شده است. برای این بازی، یک کیسه کوچک با انواع اشیاء مختلف (مانند توپ، دمبل، اسباب‌بازی و …) آماده می‌کنید. سپس کودک باید به ترتیب اشیاء را از کیسه بیرون بکشد و بر اساس ویژگی‌های هر شیء (مانند اندازه، شکل، رنگ و …) آنها را دسته‌بندی کند. این بازی علاوه بر تقویت مهارت‌های شناختی، قدرت تمرکز و مهارت اجرای دستورات نیز را تقویت می‌کند.
۲. بازی اجتماعی “دخترک و پسرک”
این بازی برای تقویت مهارت‌های اجتماعی و حل تعارض‌ها طراحی شده است. برای این بازی، یک عروسک دخترک و یک عروسک پسرک در اختیار کودک قرار می‌گیرد. سپس کودک باید داستان‌های کوتاهی برای این دو عروسک تعریف کند که ممکن است با مسائلی مانند تقسیم سرسره، انتخاب بازی‌ها، و … مواجه شوند. این بازی باعث می‌شود که کودکان بهترین راه حل برای حل تعارض‌ها را یاد بگیرند و مهارت‌های اجتماعی خود را بهبود بخشند.
۳. بازی خلاقیت “آتلیهٔ هنری”
این بازی به منظور تقویت خلاقیت و توانایی‌های هنری کودکان است. برای این بازی، می‌توانید موادی مانند کاغذ، قلم‌رنگی، مداد، نخ و غیره در اختیار کودک قرار دهید. سپس کودک بر اساس ذهنیت خود می‌تواند نقاشی بکشد، مجسمه‌سازی کند یا حتی داستان کوتاهی بنویسد. این بازی به کودکان اجازه می‌دهد تا خلاقیت خود را به نمایش بگذارند و از طریق هنر به بیان احساسات و تفکرات خود بپردازند.
4. بازی تعاملی “پذیرش مختلفیت‌ها”
این بازی برای تقویت احترام به تفاوت‌ها و تقویت همدلی در کودکان طراحی شده است. شما می‌توانید برای این بازی از عروسک‌های متنوعی استفاده کنید که هرکدام نمایانگر یک تفاوت (مانند رنگ پوست، ملیت، جنسیت، و غیره هستند. سپس با داستان‌ها و سناریوهایی که مرتبط با مسائل تفاوت‌ها هستند، کودکان را به گفتگو و تعامل تشویق کنید.
5. بازی همکاری و تعامل “ساختن داستان مشترک”
این بازی برای تقویت همکاری، تعامل اجتماعی و خلاقیت طراحی شده است. شما می‌توانید از اشیاء مختلفی مانند کارت‌های تصویری، عروسک‌ها، اسباب‌بازی‌ها و غیره استفاده کنید. سپس هر شخص یک جزء از داستان را به صورت توالی می‌گوید و به دیگران اجازه می‌دهد که ادامه دهند. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های تعاملی، خلاقیت و توانایی ساختن داستان را تقویت کنند.
۵. بازی مهارت‌های مدیریت زمان “ساختن برنامه روزانه”
این بازی برای آموزش مهارت‌های مدیریت زمان، ترتیب دادن و مسئولیت‌پذیری طراحی شده است. برای این بازی، یک تخته‌سفید و مداد یا برچسب‌های رنگی آماده کنید. سپس کودک باید برنامه‌ای روزانه برای خودش بسازد که شامل فعالیت‌های مختلف مانند خواندن کتاب، بازی با دوستان، مطالعه، و غیره باشد. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا مفهوم زمان و مسئولیت را به درستی فهمیده و مهارت‌های مدیریت زمان خود را تقویت کنند.
این بازی‌ها به والدین این امکان را می‌دهند تا به طور فعال با کودکان خود در خانه ارتباط برقرار کنند و در کنار آموزش مهارت‌های زندگی، لحظات شاد و یادگیری مفید را با هم به اشتراک بگذارند.
معرفی اسباب بازی‌های مونته سوری
برخی از معروف‌ترین اسباب بازی های مونته سوری عبارتند از:
- تور: این بازی شامل یک تور چوبی با حفره‌های مختلف است که کودک باید اشیاء کوچکی مانند توپ‌های چوبی یا گلوله‌های رنگی را از آن عبور دهد. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های دقت، تمرکز و حل مسئله‌های فیزیکی را تقویت کنند.
- پازل‌ها: پازل‌های مونته سوری شامل پازل‌های بزرگ و مختلفی هستند که برای تقویت مهارت‌های تشخیص فرم و رنگ، حل مسئله و توانایی تعامل دست و چشم کودکان طراحی شده‌اند. این پازل‌ها معمولاً با اشکال هندسی ساده‌ای مانند مربع، مثلث، دایره و غیره ارائه می‌شوند.
- صفحهٔ نمایش ارقام: این بازی شامل یک صفحهٔ نمایش شامل ارقام از ۱ تا ۹ است که کودکان باید اشیاء مختلف را به تعداد ارقام مشخص (مثلاً ۳ عدد) روی هر شماره قرار دهند. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا مفهوم اعداد و تعداد را یاد بگیرند و همچنین مهارت‌های دقت و تمرکزشان را تقویت کنند.
سخن پایانی
این بازی‌ها تنها چند نمونه از مجموعه‌ای از بازی‌های مونته سوری هستند که والدین می‌توانند به راحتی در خانه اجرا کنند. با انتخاب مناسب بازی‌ها و پرداختن به مسائل مختلف توسط کودکان، می‌توان به آموزش مهارت‌های اساسی زندگی و تقویت شخصیت آنها کمک کرد. به طور کلی، خرید وسایل خانه بازی کودک و استفاده از بازی‌های مونته سوری در خانه نه تنها به توسعهٔ تحلیل‌گرایی و مهارت‌های اجتماعی، بلکه به بهبود کلی زندگی خانوادگی کمک می‌کند.